ข้าวตอกพระร่วง แร่เหล็กไพไรต์ หรือแร่ไพไรต์มีแร่ไลโมไนท์แทรก อ.เถิน ลำปาง คัดขนาดใหญ่1.5-2ซม.

ข้าวตอกพระร่วงหรือแร่ไพไรต์มีแร่ไลโมไนท์แทรก

แหล่งค้นพบ : อ.เถิน จังหวัดลำปาง

ข้าวตอกพระร่วง จัดเป็นแร่กลุ่มไพไรต์ชนิดหนึ่งที่มีลักษณะโครงสร้างเป็นลูกบาศก์ โดยแร่ไลโมไนต์เข้าไปแทรกในเนื้อไพไรต์ ทำให้เนื้อคล้ายโลหะ ชื่อภายอังกฤษคือ Limonite Pseudomorph After Pyrite มีลักษณะโครงสร้างเป็นลูกบาศก์ คือโครงสร้างภายใน เนื้อที่เป็นสีน้ำตาลเกิดจากการผุดกร่อนของแร่เหล็กทำให้เกิดสนิมขึ้น

"ข้าวตอกพระร่วง" พบมากที่จังหวัดสุโขทัย พบฝังอยู่ในหินผุตามเชิงเขาพระบาทใหญ่ เมื่อทุบให้แผ่นหินผุแตกจะพบหินเป็นรูปสี่เหลี่ยมคล้ายลูกเต๋าสีสนิมเหล็ก หรือสีน้ำตาลไหม้เล็กบ้างใหญ่บ้าง ก้อนใหญ่หน้าราบขนาดราว2-3 เซนติเมตร ก้อนเล็กราวครึ่งเซ็นติเมตรและก้อนใหญ่บางก้อนนั้น ถ้าทุบให้แตกอีกก็จะแตกเป็นก้อนย่อย ๆ รูปสี่เหลี่ยมอีกเหมือนกัน แต่บางก้อนเป็นรูปสี่เหลี่ยมยาวก็มี ชาวบ้านเรียกหินชนิดนี้ว่า ข้าวตอกพระร่วง เชื่อกันว่าเป็นของขลังและศักดิ์สิทธิ์